Mustafa Özsarı

Doç. Dr. Mustafa ÖZSARI Balıkesir Üniversitesi Türk Dili Tetkik Cemiyeti Atatürk’ün direktifleriyle 12 Temmuz 1932’de kuruldu. Bu cemiyet daha sonra Türk Dil Kurumu adını aldı. Faaliyetlerini günümüzde de sürdüren bu kurum ilk bilimsel toplantısı olan Birinci Türk Dili Kurultayını, kuruluşundan yaklaşık iki buçuk ay sonra, 26 Eylül 1932’de gerçekleştirdi. Kurultay, 26 Eylül 1932’den 6 Ekim 1932’ye kadar 11 gün sürdü. Söz konusu kurultay bünyesinde yapılan çalışmalar ve kurultay’da alınan kararlar Türkçenin gelişmesi, sadeleşmesi ve modern bir dil haline gelmesi açısından önemlidir. Hatta kurultay süresince yapılan çalışmaların yanı sıra, kurultaydan önce ve kurultayı takip eden günlerde Türk diline yönelik yazılı basında yoğun tartışmalar yapılmıştır. Buna ilave olarak bu kurultay ile birlikte dil meselesi sadece entelektüel kesimin ve devletin bir meselesi olmaktan çıkmış, halkın tamamını ilgilendiren bir mesele haline gelmiştir. Böylece dil devriminde herkesin katkı s...

Halkevleri Atatürk’ün direktifleriyle kurulmuş ve çalışmalarını sürdürmüş bir kültür kurumudur. Halkevlerinin resmî açılışı19 Şubat 1932’de gerçekleştirilmiş ve o gün 14 vilâyet merkezinde Halkevi açılmıştır. Halkevleri ilk dönem çalışmalarını 1932-1950 yılları arasındagerçekleşmiştir. Bu dönemde biri yurtdışında olmak üzere toplam 478 Halkevi açılmıştır. Bunlara Halkevlerini küçük bir yapılanması olarak niteleyebileceğimiz 4322 Halkodasını da ilâve etmek gerekir (Özsarı, 2010).Halkevleri ve Halkodalarına sayısal açıdan baktığımızda, Atatürk’ün Türkiye’yi modernleştirme düşüncesi kapsamında açılan bu kurumların Türkiye’de söz konusu dönemde oldukça yaygınlaştığı ortaya çıkmaktadır. Halkevlerinin bünyesinde esasında birbirine benzer gibi görünen veya öyle algılanan çalışmalar yapılmıştır. En azından bütün Halkevlerininçalışmaları aynı talimatnamelerle idare edilmiştir.Bu çalışmalar aynı çerçeve içerisinde sürdürülmüştür (C.H.F. Halkevleri Talimatnamesi, 1934). Halkevleri me...